اهداف کلی برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های مکتبخانه:
1- تقویت قدرت درک مسئله و حل آن با استفاده از روش‌هایی کاملا مفهومی و پرهیز از روش‌های صرفا حافظه‌محور
2- تقویت حس همکاری بین اعضای کلاس و کارگاه
3- تقویت مهارت شنیدن نظرات دیگران (هم‌شنوایی)
4- تقویت توانایی ابراز نظر در جهت حل مسئله‌ی مورد بحث یا شناخت آن مسئله و مشارکت حداکثری اعضای کلاس برای رسیدن به یک جمع‌بندی مناسب پیرامون مسئله‌ی طرح‌شده
مکتبخانه از گروه‌های ریاضی، علوم، مهارت‌های زیستی، فارسی‌آموز برای مخاطبین 7 تا 16 سال و گروه‌های ریاضی، علوم، سرگرمی‌های علمی مهارتی، فارسی‌آموز، قصه‌گویی، موسیقی و انیمیشن برای مخاطبین 3 تا 6 سال، تشکیل شده‌است.
اهداف و روش‌های آموزشی و پرورشی گروه‌های مختلف در بخش مخاطبین 7 تا 16 سال به تفکیک به شرح زیر می‌باشد:
گروه ریاضی:
هدف از مجموعه کلاس‌های لذت ریاضی و ریاضیات تکمیلی:
- تقویت مهارت درک مسئله (تعیین و تبیین داده‌ها و خواسته‌ها در هر مسئله)
- تقویت مهارت‌های لازم برای فعالیت‌های گروهی مرتبط با موضوع کلاس، اعم از مهارت‌های شنیداری، صبور بودن در برابر آراء و نظرات دیگران و احساس مسئولیت نسبت به اعضای گروه
- تقویت قدرت تجسم
- تقویت قدرت استدلال
- تقویت مهارت الگویابی و الگوسازی
- تقویت تعمیم یا تخصیص یک موضوع بنا به ضرورت
- توانایی بازنگری برخی موضوعات ریاضیات مدرسه‌ای با درک عمیق‌تر و به دور از تکنیک‌های روبنایی به ظاهر حل مسئله
- تلاش برای ریاضی‌ورزی مبتنی بر ریاضیات واقعیت مدار (مشاهده‌ی کاربرد ریاضی در زندگی)
برای تحقق اهداف فوق، استفاده از منابع متنوعی از جمله کتاب‌های “زنگ حل مسئله همگام با ریاضیات کانگورو” از انتشارات فاطمی و “معماهای ببراس در مفاهیم علوم رایانه و تفکر رایانشی” از انتشارات فاطمی استفاده می‌شود.
در مدیریت کلاس‌ها سعی می‌شود از روش‌های فعال دانش‌آموز محور استفاده شود. از جمله اینکه دانش‌آموزان تشویق می‌شوند علاوه بر اینکه نظرات خود را بیان کنند و به نظرات سایر اعضای گروه بازخورد نشان دهند، در مدیریت کلاس به نوبت مشارکت جدی داشته باشند.
در برخی کلاس‌ها ابتدای هر جلسه خلاصه‌ای از اهم مطالب جلسه‌ی قبل توسط یکی از دانش‌آموزان بیان می‌شود.
گروه علوم:
اهداف برگزاری کارگاه‌های علوم :
- پرورش و تقویت روحیه‌ی پرسشگری و کنجکاوی نسبت به پدیده‌های محیط پیرامون و زندگی روزمره
- تقویت مهارت برقراری ارتباط میان پدیده‌ها
- تقویت مهارت‌های بیانی
روش‌های رسیدن به اهداف:
- مشاهده‌گری (با بهره‌گیری از حواس پنجگانه)
- گفت‌وگو محور (همسالان و مربی)
- کار گروهی
- حداقل دخالت مربی و ایفای نقش تسهیل‌گری
- استقلال در تفکر دانش‌آموزان و نقادانه نگریستن به محتوای کلاس‌ها
- گوش دادن به یکدیگر
- استفاده از فیلم (داستانی، آزمایش، واقعی) و عکس
- خوانش کتاب
- انجام آزمایش
- استفاده از نرم‌افزارهای مرتبط
منابع:
- کتاب‌های مرجع علوم در زمینه‌ی فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و زمین‌شناسی
- فرهنگنامه‌ی کودکان و نوجوانان تالیف شورای کتاب کودک
- کتاب‌های علوم مدرسه
- کتاب داستان‌های علمی عمدتا از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات فاطمی، نشر دیبایه، نشر با فرزندان و …
گروه مهارت‌های زیستی:
اهداف برگزاری کارگاه‌های مهارت‌های زیستی (پایه‌های اول تا ششم)
پایه‌های اول و دوم
یکی از مهارت‌هایی که کودکان ما برای رسیدن به رشد متعادل باید فراگیرند، مهارت‌های عاطفی است. مهارت‌های عاطفی مجموعه‌ای از توانمندی‌های مرتبط با احساسات را دربرمی‌گیرد، مهارت‌هایی مانند شناختن احساسات خود و دیگران از روی نشانه‌های ظاهری همچون حالت چهره و بدن، شناخت موقعیت‌هایی که احساسات مختلف را در ما ایجاد می‌کنند، توانایی مدیریت و کنترل این احساسات.
مهارت‌های عاطفی زیربنای مهارت‌های اجتماعی است. کودکانی که در تشخیص، بیان و مدیریت احساسات خود توانا هستند، بهتر می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند.
ما در این کلاس سعی داریم تا کودک با شناخت از عملکرد خود، با احساس خود مرتبط شود. کودکان بتوانند بدون ترس از واکنش دیگران، خود را آزادانه ابراز کنند. درباره‌ی آنچه دوست دارند و آنچه دوست ندارند صحبت کنند. در فرآیند گفت‌وگو و تبادل نظر در این کلاس، هر آنچه که کودکان و دانش‌آموزان ابراز می‌کنند، باارزش و قابل توجه است.
پایه‌های سوم و چهارم
در این گروه به چگونه زیستن می‌اندیشیم. با دانش‌آموزان قدم برمی‌داریم، در مورد آنچه برای سالم زیستنمان لازم است به تعامل و گفت‌وگو می‌پردازیم.
مباحثی چون مهارت‌های فردی و اجتماعی، حقوق کودک، شناخت منابع زمین‌زیستی، موانع زیست سالم در این کره خاکی و داشتن آب و هوایی پاک و … را با هم تجربه می‌کنیم.
برای اینکه به این مباحث بیاندیشیم، با دانش‌آموزان بازی می‌کنیم، فیلم و انیمیشن می‌بینیم و به گفت‌وگوی مفاهیم برداشت شده از آن می‌پردازیم، قسمتی از قصه‌های مرتبط را می‌خوانیم و پایان آن را به دانش‌آموزان واگذار می‌کنیم، و در پایان تجربیات خود را از موضوع مورد بحث بیان می‌کنیم.
پایه‌های پنجم و ششم
در این کلاس به رابطه‌ی انسان با محیط اطراف خود در زمان‌های مختلف و از جنبه‌های گوناگون می‌پردازیم. برای پرداختن به جنبه‌های اثرگذاری این رابطه، حوزه‌های مختلفی همچون تاریخ، جغرافیا، علوم اجتماعی و اقتصاد و … را به کار می‌گیریم. به ارزش‌گذاری رابطه انسان و طبیعت می‌پردازیم و برآوردی از هزینه‌های ایجاد شده را بررسی می‌کنیم و به دنبال راه‌حل‌های عملیاتی برای کاهش آسیب به طبیعت و انسان می‌باشیم.
گروه فارسی‌آموز:
هدف از مجموعه کلاس‌های گروه فارسی‌آموز
خواندن، مهارتی برای بهبود رشد ذهنی، عاطفی، گفتاری و شنیداری است. این گروه با هدف ایجاد انگیزه‌ی خواندن در دانش‌آموزان و به منظور ایجاد فضای لذتبخش آموزش ادبیات فعالیت می‌کند.
این گروه فعالیت‌های خود را از کودکانی با سنین سه سال به بالا شروع می‌کند.
در گروه سنی کودکان سه تا چهار سال، به آنها کمک می‌شود تا به درک، دریافت و شناخت آواها و صداهای محیط پیرامون خود بپردازند، صداها را به تفکیک تشخیص دهند و با شنیدن صدایی خاص، تصویری در ذهن آنها شکل گیرد.
در گروه سنی چهار تا پنج سال به تقویت مهارت‌های دیداری می‌پردازیم. مهارت‌هایی که به درک و دریافت اختلاف تصاویر، به منظور رفع نامفهومی‌های مهارت خواندن می‌پردازد.
در گروه سنی پنج تا شش سال، آواها و صداها با شکل تصویری حروف الفبایی خودنمایی می‌کنند. در این مقطع جایگاه درست صداهای حروف الفبایی در دهان توسط کودکان پیدا می‌شوند.
و در گروه سنی شش تا هفت سال، دانش‌آموزان با دیدن شکل تصویری حروف الفبایی، صدای آن را بیان می‌کنند. یعنی ارتباط درست صدا و تصویر برقرارشده‌است؛ و خواندن شروع می‌شود.
در سنین هفت سال به بالا، دانش‌آموزان با مبحث قواعد دستور زبان فارسی، در قالب بازی‌های مختلف آشنا می‌شوند و کم‌کم با مفهوم کلمه، جمله، جایگاه کلمات در جملات، نقش‌هایشان و نمادهای نگارشی به منظور مکتوب کردن ایده‌هایشان آشنا می‌شوند.
به منظور تحقق این اهداف از بسته‌های آموزشی آواورزی با سیبیلک، الفباورزی با کاکاکلاغه، فارسی‌آموز نخودی1، فارسی‌آموز نخودی2 و ویژه‌نامه‌ی چیستانی-تصویری آقای محمدهادی محمدی از انتشارات چیستا استفاده می‌شود.